Column: ik word hbo’er!

Toen ik in september 2014 voor het eerst naar het reguliere middelbaar beroepsonderwijs ging dacht ik altijd dat het een flinke opgave zou gaan worden, mede door mijn auditieve beperking. Maar ook omdat het gewoon een compleet nieuwe omgeving was voor mij. Immers zat ik mijn hele schoolloopbaan op dezelfde locatie. Nu, 3 jaar later mag ik met trots verkondigen dat ik een échte student ga worden. Want deze jongen gaat naar het hoger beroepsonderwijs! In deze column wil ik mijn ervaringen met het mbo delen, en de verwachtingen die ik heb voor het hbo.

Ik weet nog dat mij op het vmbo werd verteld dat ik er rekening mee moest gaan houden dat het niet zomaar iets zou zijn. Immers zou ik voor het eerst in m’n hele schoolloopbaan naar het regulier onderwijs gaan, terwijl ik altijd op het speciaal onderwijs heb gezeten vanwege mijn auditieve beperking. Er waren een hoop dingen waar ik op moest gaan letten. Onder andere natuurlijk duidelijk maken aan de docenten dat ze rekening moeten houden met deze beperking. Aanvankelijk was ik nogal sceptisch dat er begrip voor zou worden getoond. En dan komt er ook nog bij dat het een andere soort school is qua structuur. Tot zover dus mijn verwachtingen vooraf. Maar hoe is het werkelijk gegaan?

Voordat ik daarop in ga even een introductie over mijn school ‘carrière’. Ik heb op VSO Ekkersbeek (hoewel op mijn diploma ‘Vakcollege Eindhoven’ staat) vmbo-kader gedaan en koos ICT als studieroute. Van daaruit ben ik naar mbo-niveau 3 gegaan, waar ik de opleiding medewerker beheer ICT volgde op ROC Ter AA in Helmond. Tijdens die opleiding ontwikkelde ik een interesse in de wereld van netwerken en natuurlijk in ICT als geheel, daar wilde ik graag meer mee gaan doen. Dus ik koos ervoor om hierna netwerkbeheer te gaan doen op mbo-niveau 4, waar ik later ook een boeiende en leerzame afstudeerstage voor gedaan heb bij een klein, maar dynamische training center in Eindhoven genaamd Core Education.

En nu ga ik dus alweer naar het hbo om een bacheloropleiding te volgen. Met andere woorden, ik heb al aardig wat tijd doorgebracht op school, en daar komen nog vier jaartjes bij!

Terug naar die vraag: hoe is het nou werkelijk gegaan? Was het echt zo moeilijk voor mij om te ‘integreren’ in het regulier onderwijs? Ik zou kunnen zeggen: nee, achteraf gezien viel het wel mee. Maar het ligt ietwat complexer eigenlijk. Het waren vooral de eerste paar weken waarin het wat moeizamer verliep. Zo was er een docent die er min of meer met de pet naar gooide. Toen ik op de allereerste schooldag al om herhaling vroeg doordat ik iets niet voldoende verstaan heb kreeg ik daarop kritiek: “Ja, wel luisteren hé! Ik zeg het niet nog een keer, moet je maar beter luisteren.” Ik wilde niet op de eerste dag al mijn relatie met een docent verpesten, dus ben ik naar ‘m toe gelopen en maakte duidelijk dat ik het niet kon waarderen dat hij er meteen van uitging dat ik niet oplette. Ik vertelde dat ik slechthorend ben aan beide zijden en dat het daarom wenselijk is dat men hier een beetje rekening mee kan houden. Dit heeft gedeeltelijk geholpen: hij liet me voortaan om herhaling vragen als dat nodig is. Toch heeft het enkele weken geduurd voordat echt bij ‘m doordrong dat hij er zelf ook wat beter rekening mee moet houden, bijvoorbeeld door tussendoor een keer te vragen of ik het wel goed begrepen heb. Want toegeven, ik maak geregeld mee dat ik iets niet goed verstaan heb zonder het me te realiseren. De meeste docenten hielden er wel vanaf het begin rekening mee gelukkig.

Qua structuur vond ik het juist heel erg meevallen bij ROC Ter AA. Aanvankelijk dacht ik dat dit lag aan het feit dat het slechts mbo betrof. Maar het was vooral te wijten aan het niveau. Op niveau 3 keek men niet zo nauw als het ging om deadlines, cijfers etcetera. Ook bij bepaalde opdrachten hadden docenten een bepaalde instelling die als het aan mij ligt een demotiverend effect heeft. Misschien niet voor iedereen, maar voor mij wel. Gelukkig zag ik hier doorheen, en heb ik op mijn eigen tempo gewerkt. Uiteindelijk heb ik de opleiding afgerond in anderhalf jaar, terwijl deze normaliter een duur van twee jaar heeft. Voor mij was dit echt peanuts. Althans, vergeleken met niveau 4 wel. Hoe denigrerend dit mag klinken, het is de ervaring zoals ik deze beleefd heb. Let wel, dit zal ongetwijfeld verschillen per school, en vooral: per docent. Enfin, dat was dan niveau 3. 

Maar hoe is het me af gegaan op niveau 4? Ik kan beginnen met te zeggen dat het tempo flink opgevoerd werd, maar ook de hoeveelheid theoretische stof werd aanzienlijk hoger. Vooral veel Cisco, want elk semester moesten we een module van gemiddeld tien relatief lange hoofdstukken gedaan hebben, plus twee eindtoetsen (1x theorie en 1x praktijk). Daarbij kwamen nog een aantal praktische opdrachtjes en natuurlijk: projecten! Waar je op niveau 3 zonder problemen enkele hoofdstukken kon achterlopen was dat op niveau 4 zowat uit den boze en liep je het risico te ver achter te raken. Zodra je één hoofdstuk of project niet op tijd af had, was er amper ruimte om het op een ander moment te doen. Zo had ik voor de zomervakantie een project dat ik toen niet af heb weten te ronden vanwege een paar problemen binnen mijn groepje. Mijn plan was toen om dit project vlak na de vakantie alsnog op te leveren, maar dat bleek onmogelijk. Pas twee weken voordat ik aan mijn afstudeerstage begon is het mij toch gelukt het project succesvol af te ronden.

En dat is ‘pas’ mbo-niveau 4. Wat bezielt me dan om hbo te gaan doen?! Eén woord: motivatie! Als er iets is dat ik heb geleerd de afgelopen jaren, dan is het wel dat je zonder motivatie niet ver komt. Anders zou het me waarschijnlijk niet zijn gelukt om te komen waar ik nu ben. Laat staan om toegelaten te worden tot een hbo-opleiding. Bij mijn intakegesprek op Fontys Hogescholen in Eindhoven, waar ik volgende week start, was men zeer te spreken over mij: ik kwam goed voorbereid aan, heb natuurlijk de juiste vooropleidingseisen én bovenal: ik heb meer dan voldoende motivatie. Ik liet duidelijk merken dat ik niet naar het hbo wil, ‘omdat het moet’, maar omdat ik dat zelf wil. En omdat ik mezelf wil blijven ontwikkelen. Immers, met name binnen de ICT-wereld moet je continu op de hoogte te zijn van alles wat er gebeurt. Je hoeft maar een dag niet het tech nieuws hebben gelezen, en je loopt al achter.

Niet alleen dat is de reden dat ik besloot een stapje verder te nemen. Ik heb ook het idee dat ik veel basale kennis misgelopen ben op het mbo. Omdat ik vanuit niveau 3 naar niveau 4 ging, en dus studieduurverkorting kreeg heb ik nooit bedrijfskunde gehad. Dit wordt immers in het eerste jaar van niveau 4 gegeven. En die kennis is toch wel handig om te hebben, zeker als je ooit een bedrijf wilt opstarten uiteraard. Ook het feit dat ik maar beperkt les gehad heb in onder andere ITIL, SQL databases, scripting en programmeren zorgt ervoor dat ik eigenlijk nog niet voldoende voorbereid ben op de arbeidsmarkt in mijn ogen. Nu moet ik hierbij wel zeggen, dat ik bij Core Education – waar ik mijn afstudeerstage voor de opleiding netwerkbeheer volgde – enorm veel kennis en ervaring heb opgedaan over beheer van een netwerk, servers en storage controllers, en zelfs het belang van interne communicatie. Kennis en ervaring die zonder twijfel heel waardevol zal blijken in de toekomst. Alsnog zijn er genoeg zaken waar ik meer over wil leren. Denk aan de punten waarvan ik net zei dat deze maar beperkt besproken zijn, maar ook over talloze andere onderwerpen. Ik vertrouw erop dat dit het geval zal zijn op het hbo.

Zal het makkelijk zijn? Absoluut niet! Sterker nog, waar ik normaliter vrij zeker ben of het me gaat lukken, durf ik dat nu niet te garanderen. Dat wil echter niet zeggen dat ik daarom niet mijn best zal doen, integendeel. Juist omdat ik weet dat het uiterste van me gevraagd zal worden zal ik er alleen maar harder voor werken. Dat is nodig voor een stabiele overgang van het mbo naar het hbo, en uiteindelijk ook om de opleiding succesvol af te kunnen ronden.

Er wordt weleens gezegd dat mbo’ers meer moeite hebben met die overgang naar het hbo, dan havisten dat hebben. Of dat werkelijk waar is, daar kan ik nog niet over spreken. Wel vermoed ik dat door de andere manier van leren, de grotere hoeveelheid theorie en projecten en de strengere eisen om te slagen het belangrijk is dat je je focus er goed bij houdt. Op de meeste mbo-scholen werken ze niet met het zogeheten studiepuntensysteem, waarbij je een bepaald aantal punten moet halen om over te gaan naar het volgende jaar. Natuurlijk mag je ook niet teveel achterstand hebben, maar het is evenmin een probleem als je een project niet op tijd af hebt kunnen krijgen. Althans, meestal mag je deze nog herkansen. Herkansen van toetsen/tentamens is wel toegestaan op het hbo, maar je bent geheel zelf verantwoordelijk voor het inschrijven voor een (her)tentamen. Dit zijn slechts een paar voorbeeldjes, die wel een idee moeten geven van de verschillen tussen het mbo en hbo.

Desalniettemin verwacht ik dat, zodra ik een paar weken verder ben, het al heel wat kan schelen. Het is vooral dat opstarten dat in eerste instantie lastig is voor iemand als ik. Door mijn slechthorendheid kan ik cruciale informatie missen zonder er enig besef van te hebben. Op het mbo vertrouwde ik vaak op klasgenoten om dingen te herhalen, en van sommige docenten wist ik dat zij iets zonder mokken zelf kunnen herhalen.

Zeker is dat ik een interessante, leerzame en uitdagende nieuwe periode tegemoet ga. Een periode waar ik al vrij lang reikhalzend naar uitkijk. Een periode waarvoor ik me 100% zal inzetten.

Tom de Beer | hoofdredacteur
Techblogger en Apple-fan in hart en nieren, student HBO-ICT, en altijd bereid kennis en ervaring op te doen over alles dat met technologie te maken heeft. Tevens muziekliefhebber, hardloper en taalfanaat.