Hoe verslaafd zijn we aan onze smartphone? NOS zocht het uit!

Herken jij het? Dat je de hele dag door, continu die drang hebt op je smartphone te kijken of er nog iets gezegd is? Ik zal zelf niet ontkennen dat het voor mij herkenbaar is in ieder geval. We zijn tegenwoordig gewoon niet meer weg te slaan bij onze mobiele telefoon. Maar hoe erg is het nou werkelijk? NOS zocht het uit en voerde hiervoor een onderzoek uit.

Wat gebeurt er in je brein?

Alles wat je doet staat met elkaar in verband, dat komt door de werking van ons brein. Hoe komt het bijvoorbeeld dat we de verleiding van onze smartphone zo slecht kunnen weerstaan? Al die trillingen, geluiden en meldingen zijn voor ons brein prikkels die dusdanig afleiden dat negeren bijna onmogelijk is voor sommigen. Deze prikkels zorgen voor verhoogde hersenactiviteit. Bij meerdere gebieden in ons brein stijgt de activiteit bij het waarnemen van prikkels, zoals bijvoorbeeld bij een WhatsApp-melding. Bij prettige prikkels is vooral in de nucleus accumbens het verschil zichtbaar, dat is het hart van onze biologische beloningssysteem. Hierin wordt dopamine afgegeven, dat ‘geluksstofje’ dat ons motiveert over te gaan tot actie. Wanneer we een prikkel als ‘prettig’ herinneren, neemt de dopamine-afgifte toe. 
De wetenschap vermoedt dat ditzelfde gebeurt bij de melding van een WhatsApp-bericht. Het is niet de inhoud, maar de gedachte eraan dat ons beloningssysteem activeert. Dit laat ons grijpen naar onze telefoon. Ons brein went vervolgens aan die ‘shotjes’ dopamine en reageert en dan amper nog op. De reactie op een prikkel blijft, maar voor een voldaan gevoel is meer nodig. We blijven onze telefoon hierdoor maar checken, met als gevolg dat we eigenlijk onbewust dwangmatig gedrag creëren. Al die keren we gedachteloos naar onze telefoon grijpen is dat omdat we onbewust op zoek zijn naar wat ‘lekkers’ voor ons brein. Niet iedere melding is echter ‘lekker’; in één op de drie gevallen reageren we vijandig, geïrriteerd, nerveus of benauwd. In veel gevallen is dat omdat de melding onpersoonlijk is, zoals een update-melding.

Zijn we eigenlijk wel ‘verslaafd’ aan onze telefoon?

Volstrekt psychiatrisch gezien: nee, we zijn niet verslaafd. Voor je het label kunt krijgen dat je ergens ‘verslaafd’ aan bent, moet je onder meer ‘lijdensdruk’ ervaren. Jij of je omgeving moeten eronder lijden. Er moet grote negatieve impact zijn op je sociale leven of werk en je moet er heel moeilijk vanaf kunnen komen. Over veelvuldig telefoongebruik is gewoon nog té weinig bekend om het te kunnen labelen in de psychiatrie.
De psychiatrische wereld herkent wel gevaren, daarom is de oproep gedaan om meer onderzoek te doen naar een dreigende verslaving aan ‘internet gaming’, waar telefoonverslaving een beetje tegenaan schuurt. Pas als daaruit blijkt dat veel telefoongebruik echt slecht voor je is, wordt het als ‘verslavend’ bestempeld.

De industrie

Overdreven gezegd zijn wij de junkies en app-ontwikkelaars de dealers. De industrie heeft namelijk heel doelbewust een gewoonte bij je gecreëerd. Verveeld? Video’s. Voel je je alleen? Dit doen je vrienden. Je mening geven over een tv-programma? 140 tekens, en dit vindt de rest van Nederland ervan. Hoe verleidt de industrie jou om naar je smartphone te grijpen?

NOS maakte hierover een interactieve website, deze vind je in deze special: Onder de duim. Op die pagina vind je ook de resultaten van het onderzoek dat gehouden werd. Maar om het je even gemakkelijk te maken vermeld ik ze ook hierboven. Wat je ook op de website zult vinden: tips over hoe je je telefoonverslaving kunt verminderen, bijvoorbeeld met het uitschakelen van meldingen.

Maar blijf vooral wel onze site blijven bezoeken hoor! 😉

Tom de Beer | hoofdredacteur
Techblogger en Apple-fan in hart en nieren, student HBO-ICT, en altijd bereid kennis en ervaring op te doen over alles dat met technologie te maken heeft. Tevens muziekliefhebber, taalfanaat en lid van Forum voor Democratie.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in